Wanneer heeft u recht op partneralimentatie? Hoe langt duurt de alimentatie? Hoe wordt het berekend? En kan de hoogte van het bedrag worden gewijzigd? In dit artikel geven we antwoord op de belangrijkste vragen over partneralimentatie.
Wanneer heeft u recht op partneralimentatie?
Na het beëindigen van uw huwelijk of geregistreerd partnerschap moet u nog steeds financieel voor elkaar zorgen. Hoewel uw relatie voorbij is, blijft u financieel met elkaar verbonden. U heeft recht op partneralimentatie als u getrouwd was of een geregistreerd partnerschap had én uw ex-partner meer inkomen heeft dan u.
Heeft u een samenlevingscontract? Dan heeft u alleen recht op partneralimentatie als dit in uw contract staat. Controleer uw samenlevingscontract daarom goed als u uit elkaar gaat.
Hoe lang duurt de partneralimentatie?
De duur van de partneralimentatie hangt af van wanneer u gescheiden bent en van de vraag of dat u samen kinderen heeft. Uw leeftijd kan ook relevant zijn.
Scheiding in 2020 of later
Uw partneralimentatie duurt de helft van het aantal jaren dat u getrouwd of geregistreerd partners was. De partneralimentatie kan maximaal vijf jaar duren. Er gelden echter meerdere uitzonderingen op de algemene regel:
- Als u samen kinderen heeft, stopt de partneralimentatie pas als het jongste kind twaalf jaar wordt.
- Als u langer dan vijftien jaar getrouwd bent geweest of een geregistreerd partnerschap had én u maximaal tien jaar jonger bent dan uw AOW-leeftijd, dan duurt de partneralimentatie tot uw AOW-leeftijd.
- Als u aan de hierboven omschreven eisen voldoet, maar u bent geboren op of voor 1 januari 1970, dan heeft u aanspraak op tien jaar partneralimentatie.
Zijn meerdere situaties op u van toepassing, dan geldt de langste periode. Bij bijzondere omstandigheden kunt u de rechter verzoeken om de periode te verlengen. In uw echtscheidingsconvenant of overeenkomst kunt u zowel een langere als een kortere periode afspreken. Het recht op partneralimentatie eindigt na afloop van de overeengekomen periode.
Scheiding tussen 1 juli 1994 en 1 januari 2020
Voor scheidingen tussen 1 juli 1994 en 1 januari 2020 geldt het volgende:
- Als uw huwelijk of geregistreerd partnerschap korter dan vijf jaar duurde én u geen kinderen heeft, dan heeft u net zo lang recht op partneralimentatie als het huwelijk of partnerschap duurde.
- Als uw huwelijk of geregistreerd partnerschap langer dan vijf jaar duurde, dan heeft u maximaal twaalf jaar recht op partneralimentatie.
- Als u samen kinderen heeft, dan heeft u maximaal twaalf jaar recht op partneralimentatie.
Scheiding voor 1 juli 1994
Voor scheidingen die plaatsvonden voor 1 juli 1994 geldt geen maximale duur voor het recht op partneralimentatie. De alimentatieverplichting is dus levenslang. Als de alimentatie langer dan vijftien jaar loopt, kunt u de rechter vragen de alimentatieplicht op te heffen.
De situatie van mijn ex verandert, stopt de alimentatie?
Als u alimentatie betaalt, stopt de verplichting tot partneralimentatie in de volgende gevallen:
- Uw ex-partner heeft genoeg inkomen om van te leven.
- Uw ex-partner trouwt met een ander, gaat een geregistreerd partnerschap aan of gaat samenwonen.
- Uw ex-partner overlijdt.
Wat betekent draagkracht?
Voor het bepalen van de hoogte van de partneralimentatie wordt de zogeheten draagkracht berekend. Het doel daarvan is dat wordt voorkomen dat de alimentatiebetaler op financieel vlak niet in de problemen komt. Hij of zij hoeft namelijk nooit méér alimentatie te betalen dan zijn draagkracht toelaat.
Hoe wordt de draagkracht berekend? Dat is vrij complex. Simpel gesteld draait het om de verhouding tussen inkomsten en uitgaven. Gekeken wordt bijvoorbeeld naar inkomen, hypotheek, vaste lasten en overige schulden. Goed om op te merken: door zaken als AOW en verevening van pensioenrechten kan er op het gebied van draagkracht en alimentatiebehoefte veel veranderen als één van de partners met pensioen gaat.
Kan ik de partneralimentatie zelf bepalen?
U kunt zelf gezamenlijk afspraken maken over de hoogte van de partneralimentatie. De draagkrachtberekening, die een solide uitgangpunt vormt voor de alimentatie, is echter behoorlijk ingewikkeld. Daarom is het in de regel verstandig om hulp in te schakelen van een advocaat of echtscheidingsmediator. Als u het niet met uw ex-partner eens bent over de hoogte van het bedrag, kunt u een berekening aanvragen bij het Landelijk Bureau Inning Onderhoudsbijdrage (LBIO). Ook kan een familierechtadvocaat worden ingeschakeld, die een bindende berekening kan maken.
De gemaakte afspraken over de partneralimentatie worden samen met de andere gemaakte afspraken vastgesteld in uw echtscheidingsconvenant. Het convenant en uw echtscheidingsverzoek worden naar de rechtbank verstuurd, waarna de rechter de echtscheiding uitspreekt.
Kan de rechter de partneralimentatie bepalen?
Komt u er samen niet uit? Dan kunt u de rechter vragen de partneralimentatie vast te stellen. De rechter houdt rekening met de draagkracht van de alimentatiebetaler, maar ook met zaken als de persoonlijke situatie.
Wat is de jaarlijkse indexering?
Om tegemoet te komen aan de stijgende prijzen (‘inflatie’), gaat elk jaar op 1 januari de partneralimentatie omhoog met een bepaald (wettelijk vastgesteld) percentage. Uw ex-partner is wettelijk verplicht de alimentatie met dit percentage te verhogen.
Wanneer kan de partneralimentatie worden gewijzigd?
Als uw of uw ex-partners omstandigheden veranderen, dan kunt u uw partneralimentatie laten herberekenen. U kunt dit in onderling overleg doen (al dan niet samen met een advocaat of mediator) of hiertoe een verzoek indienen bij de rechter. Relevante omstandigheden voor een herberekening zijn:
- Verandering van inkomen, bijvoorbeeld door werkloosheid of een nieuwe baan.
- Een gewijzigde woonsituatie, bijvoorbeeld als uw ex-partner gaat samenwonen met een nieuwe partner. In het verlengde hiervan: gaat uw ex trouwen en wordt hij of zij daardoor onderhoudsplichtig voor een stiefkind, dan wordt een gedeelte van de draagkracht aangewend voor het stiefkind en blijft er minder over voor de partneralimentatie.
- Het bereiken van de AOW leeftijd.
Het gewijzigde bedrag kan (in bijzondere omstandigheden) met terugwerkende kracht worden toegepast. Dit betekent dat u een deel van het bedrag moet terugbetalen als u te veel heeft ontvangen of juist dat uw ex-partner het te weinige betaalde bedrag moet bijbetalen. Het bedrag kan ook vastgesteld worden op nul, waardoor uw ex-partner dus (tijdelijk) geen partneralimentatie hoeft te betalen. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn als uw ex-partner zijn of haar baan heeft verloren.
Tot slot: u kunt afspreken dat het alimentatiebedrag niet gewijzigd mag worden. Alleen in uitzonderlijke gevallen kunt u dan alsnog naar de rechter stappen om het bedrag te wijzigen.
Komt u uit de regio Groningen, Delfzijl en Winschoten en zoekt u een ervaren familierechtadvocaat of echtscheidingsmediator om u te helpen bij uw probleem rondom partneralimentatie? Neem dan vrijblijvend contact op met Henkelman • Van Nimwegen.
