Afstamming: erkenning en ouderschap
Erkenning en gerechtelijke vaststelling van het vaderschap, gezamenlijk ouderlijk gezag verkrijgen, DNA-onderzoek, vaderschapsactie, duo-moederschap: er kunnen veel verschillende kwesties spelen rondom afstamming, ouderschap en erkenning. De ervaren familierechtadvocaten van Henkelman • Van Nimwegen helpen u om het gewenste effect te bereiken. Neem vrijblijvend contact op voor meer informatie.
Klik hieronder om meteen meer te lezen over:
1. Erkenning van een kind
Wordt een kind geboren tijdens het huwelijk? Dan is volgens de wet de echtgenoot van de moeder automatisch de wettelijke vader van het kind. Is dat niet het geval, dan komt juridisch vaderschap tot stand door erkenning. De erkenning kan ook al vóór de geboorte plaatsvinden (‘erkenning van de ongeboren vrucht’).
Bij de erkenning beslissen de moeder en de erkenner samen welke achternaam het kind krijgt: van de vader of de moeder. De naamkeuze is alleen mogelijk bij het eerste kind, eventuele volgende kinderen krijgen dezelfde achternaam.
Vereisten en rechtsgevolgen erkenning
De vader wil niet meewerken aan de erkenning, wat nu?
Als de vader niet wil meewerken, kan de moeder een verzoek tot gerechtelijke vaststelling vaderschap bij de rechter indienen. Graag informeren we u over de mogelijkheden.
Wil de moeder niet meewerken? Voor erkenning van een kind dat jonger is dan 16 jaar, is de toestemming van de moeder vereist. Wil zij deze toestemming niet geven, dan kan de man die het kind wil erkennen de rechter verzoeken om vervangende toestemming te verlenen. Voor deze procedure is bijstand van een advocaat verplicht.
Wanneer kan de rechter de vervangende toestemming verlenen? Allereerst als erkenning de belangen van het kind óf van de moeder bij een ongestoorde verhouding met het kind niet schaadt. Daarnaast moet de man de verwekker van het kind zijn. Een spermadonor wordt niet beschouwd als verwekker. Meestal wordt in deze procedures tevens een bijzondere curator benoemt die het kind vertegenwoordigt.
Erkenning en gezag
Als een kind binnen het huwelijk wordt geboren, hebben de beide ouders automatisch het gezag. Dat is bij erkenning niet het geval. De vader kan met de moeder het gezamenlijk ouderlijk gezag krijgen door samen een verzoek in te dienen bij de rechtbank. Het verzoek kan pas worden ingediend nadat het kind is geboren.
Wordt een kind geboren tijdens een geregistreerd partnerschap? De geregistreerde partners hebben dan automatisch het gezamenlijk gezag over het kind.
2. Gerechtelijke vaststelling van het vaderschap
Hoe zit het als de verwekker weigert het kind te erkennen? Of als hij overlijdt voordat hij het kind heeft kunnen erkennen? In deze situaties kan de moeder een verzoek tot gerechtelijke vaststelling van het vaderschap doen, waarvoor bepaalde termijnen gelden. Ook het kind kan een verzoek tot gerechtelijke vaststelling vaderschap doen. Daarvoor geldt geen uiterste termijn: het kind kan altijd een verzoek indienen. Een minderjarig kind wordt vertegenwoordigd door een bijzondere curator. Een meerderjarig kind kan zelf de procedure voeren.
De verwekker van het kind kan geen verzoek doen tot gerechtelijke vaststelling van het vaderschap. Als de moeder toestemming voor erkenning weigert, kan de verwekker vervangende toestemming aan de rechtbank vragen en via erkenning zijn juridisch vaderschap tot stand brengen. De procedure gerechtelijke vaststelling vaderschap wordt gevoerd bij de Rechtbank. Daarvoor is vertegenwoordiging door een advocaat noodzakelijk.
DNA-onderzoek
Voordat de rechter het verzoek toewijst, moet vaststaan wie de verwekker is. Als het vaderschap door de man wordt betwist, dan zal de rechter een DNA-onderzoek bevelen. Weigert de man hieraan mee te werken of is DNA-onderzoek niet mogelijk, bijvoorbeeld omdat de vermeende verwekker na overlijden is gecremeerd? De rechter kan dan uit andere bewijsmiddelen toch de conclusie trekken dat de man de verwekker is van het kind.
Als er geen DNA-onderzoek kan plaatsvinden, betekent dit niet per definitie dat het vaderschap niet vastgesteld kan worden. Dat kan namelijk wel als er concrete, objectieve en verifieerbare aanwijzingen bestaan die het verwekkerschap van de overledene ondersteunen. Goed om te weten: een spermadonor is wel de biologische vader, maar wordt in juridisch opzicht niet als verwekker beschouwd. Tegen hem kan dan ook geen verzoek gerechtelijke vaststelling vaderschap worden ingesteld, tenzij hij de partner van de moeder is.
Gevolgen gerechtelijke vaststelling van het vaderschap
De gerechtelijke vaststelling van het vaderschap heeft verstrekkende gevolgen. Zo ontstaat met terugwerkende kracht vanaf de geboorte een familierechtelijke band, de man wordt de juridische vader van het kind én onderhoudsplichtig, het kind wordt erfgenaam van de man, het kind kan de naam van de man krijgen en het kind krijgt de Nederlands nationaliteit als de man Nederlander is.
De gerechtelijke vaststelling vaderschap biedt een oplossing in onder meer de volgende gevallen:
– De verwekker weigert het kind te erkennen terwijl de moeder en/of het kind wenst dat het kind een juridische vader heeft.
– De biologische vader van het kind overlijdt voordat hij het kind heeft kunnen erkennen.
– Na overlijden van de biologische, niet-juridische vader wil het kind het wettelijke erfdeel opeisen.
– De moeder weigert toe te stemmen met erkenning maar het kind wil later dat de biologische vader ook de juridische vader wordt.
– Verkrijging van de Nederlandse nationaliteit voor een kind van een niet-Nederlandse moeder en een Nederlandse vader, die het kind niet voor de geboorte heeft erkend.
3. Vaderschapsactie
Het komt voor dat een kind geen vader heeft in de juridische betekenis van het woord. De moeder was bij de geboorte niet gehuwd met de biologische vader en er heeft geen erkenning van het kind of een gerechtelijke vaststelling van het vaderschap plaatsgevonden. De moeder kan dan een vaderschapsactie starten om kinderalimentatie van de verwekker te ontvangen.
Wat is een vaderschapsactie? Toegegeven: de naam is enigszins verwarrend. Bij het instellen van de vaderschapsactie wordt wel onderzocht of de man de verwekker is, maar er komt geen familierechtelijke band tussen de verwekker en het kind tot stand.
Verschil vaderschapsactie en gerechtelijke vaststelling vaderschap
De vaderschapsactie is iets anders dan de gerechtelijke vaststelling vaderschap, waarbij de verwekker wél de juridische vader van het kind wordt. Bij een vaderschapsactie wordt alleen een kinderalimentatie vastgesteld. Immers, de verantwoordelijkheid voor de kosten van een kind ligt bij beide ouders, ongeacht of het vaderschap is vastgesteld.
De advocaten van Henkelman • Van Nimwegen hebben veel ervaring met dit soort zaken. Zij kunnen u hierin begeleiden en alle mogelijke vragen beantwoorden. Betekent dit bijvoorbeeld dat er ook omgang dient te zijn? Kan de rechter een DNA-onderzoek bevelen? Wat is het verschil met de alimentatieprocedure? En tegen wie kan een vaderschapsactie worden ingesteld? Neem vrijblijvend contact op voor meer informatie.
4. Duo-moeders en erkenning
Sinds 1 april 2014 kan een duomoeder makkelijker het ouderschap krijgen over het kind van haar vrouwelijke partner. Tot die datum kon dit alleen door het kind te adopteren via een gerechtelijke procedure, maar tegenwoordig kan de duomoeder juridisch ouder worden buiten de rechter om. Haar moederschap kan automatisch ontstaan door geboorte van het kind of door erkenning.
Is voor de zwangerschap gebruik gemaakt van een onbekende donor in de zin van de Wet donorgegevens kunstmatige bevruchting? Dan is het mogelijk dat de duomoeder het juridisch ouderschap automatisch verkrijgt bij de geboorte van het kind. In dit geval is het namelijk duidelijk dat de biologische vader van het kind geen rol zal spelen in de verzorging en opvoeding van het kind. Onder bepaalde voorwaarden ontstaat het ouderschap dan automatisch bij de geboorte.
Juridisch ouder door erkenning
Zijn twee vrouwen getrouwd of geregistreerd partners? En hebben de moeder en haar vrouwelijke partner voor de zwangerschap geen gebruik gemaakt een onbekende donor in de zin van de Wet donorgegevens kunstmatige bevruchting, maar van een andere donor, bijvoorbeeld een vriend, bekende of familielid? Dan kan de duomoeder juridisch ouder worden door erkenning.
De erkenning kan worden verricht vóór de geboorte van het kind. Is dat gebeurd, dan ontstaat het ouderschap van de duomoeder vanaf de geboorte van het kind. Heeft de donor het kind voor de geboorte als eerste erkend? Dan krijgt alleen de moeder (uit wie het kind geboren is) het gezag en de duomoeder niet. De donor is door de erkenning de wettelijke vader van het kind: daardoor wordt niet meer voldaan aan de voorwaarde dat er geen andere ouder is. Als de donor het kind erkent na de geboorte, kan hij geen gezag meer krijgen. Zijn twee vrouwen niet getrouwd of geregistreerd partners? Dan heeft de moeder (uit wie het kind geboren is) het ouderlijk gezag. De duomoeder kan het kind erkennen en daarna samen met de moeder gezamenlijk gezag aanvragen bij de rechtbank.
Vrijblijvende kennismaking
De advocaten en mediators van Henkelman • Van Nimwegen kunnen u bijstaan in kwesties rondom afstamming, ouderschap en erkenning. Komt u uit de regio Groningen, Delfzijl en Winschoten en wilt u vrijblijvend kennismaken met mr. Edwin Henkelman of mr. Eveline van Nimwegen? Neem gerust contact met ons op om een kennismakingsgesprek in te plannen.
